Erfgoed van de week: Daar zit muziek in!

Door Rob Kammelar

In het archief van de Zutphense Orkest Vereniging bedoelen we. Sinds kort is dit toegankelijk gemaakt voor het publiek. De Zutphense Orkest Vereniging - kortweg ZOV - ontstond in 1967 door samengaan van de muziekverenigingen Crescendo en Symphonia. Uit dit archief weerklinkt het vrijwel volledige verenigingsleven van het begin tot het einde van de ZOV. De kraaienmars blies de ZOV omstreeks 2013. Een opheffingsdocument of -besluit is er niet.

De Stroodorpers

Liefhebbers en onderzoekers van de muziekgeschiedenis van onze stad kunnen hun hart ophalen. Vrolijke noten genoeg in dit archief. Alleen al de stukken, knipsels en foto’s van de immens populaire boerenkapel De Stroodorpers zijn de moeite waard. Ze bliezen hun partijtjes tot ver buiten Zutphen in binnen- en buitenland en waren ook op tv te zien. Dat ze ook opgetreden hebben met circus Tony Boltini laat een fraaie oorkonde zien. De Stroodorpers opereerden tamelijk zelfstandig binnen de ZOV, en al eerder binnen Crescendo. Dat daarbij wel eens een valse noot klonk, blijkt uit dit archief. In 1986 bestonden ze vijftig jaar. Dat werd met veel toeters en bellen gevierd. Een ander muzikaal hoogtepunt was de komst van The Shrewsbury Light Orchestra naar Zutphen, waarbij de ZOV als gastvrouw optrad. Maar het archief vertelt nog veel meer.

Crescendo en Symphonia

Jammer genoeg zijn er niet veel documenten van vóór de fusie bewaard gebleven. Althans in het ZOV-archief zijn ze niet. Voor wetenswaardigheden over Crescendo en Symphonia moeten we dus ons oor elders te luisteren leggen. Beide verenigingen waren al flink op leeftijd, toen ze besloten samen te gaan. Crescendo werd opgericht in 1895 en stond bekend als een Heufse vereniging. Symphonia dateert van 1912 en profileerde zich decennia lang als arbeidersmuziekvereniging. Pas in 1946 schudde Symphonia de rode veren af, toen ze samen met een ander korps verder ging als Zutphens Muziekcorps Symphonia. Soms zag men elkaar als concurrenten. Maar waar nodig werkten ze samen. Zo protesteerden ze unisono tegen de als oneerlijk gevoelde concurrentie van het Stedelijk Muziek Corps dat op de loonlijst van de gemeente stond. Bij alle grote Zutphense evenementen liet zowel Crescendo als Symphonia zich horen. Volkszangdagen, Oranjefeesten, hemelvaartswandeltochten, steeds deden beide korpsen mee. Bij het kampioenschap van voetbalclub Zutphania in 1932 kwamen beide aangemarcheerd. En toen in datzelfde jaar AZC een benefietwedstrijd speelde tegen PEC ten bate van werklozen, luisterde niet alleen Symphonia dat muzikaal op, maar ook Crescendo.

Broederlijk vereend

Bij de viering van de Dag van de Arbeid mocht natuurlijk arbeidersmuziekvereniging Symphonia niet ontbreken. Maar in 1928 schaarde ook Crescendo zich goed gestemd achter de rode vlag van de 1 mei-optocht. Of ze zich ook waagden aan de Socialistenmars, vertelt de historie niet. Toch een mooi staaltje solidariteit. In 1949 werd de nieuwe Gerritsenbrug in het Marswegkwartier feestelijk opengesteld. Crescendo en de Christelijke Harmonie maakten voor die gelegenheid een muzikale optocht door de stad. Symphonia kwam alleen de feestelijkheden na afloop opluisteren. Het Zutphens Dagblad schreef opgelucht “…want na de opening van de Gerritsenbrug komt ook het Zutph. Muziekcorps Symphonia daarheen. Broederlijk vereend, in goede harmonie, zoals het plaatselijke muziekkorpsen past, marcheren zij gezamenlijk naar de Louisesingel…” Zo zag men dat graag in Zutphen.

Vaandel

De foto bij dit stukje is gemaakt in 1926 ter gelegenheid van de feestelijke uitreiking van het nieuwe vaandel van Crescendo. Het geld was bijeengebracht met collectes onder de Zutphense bevolking. Bestuur en vaandelcommissie kijken nogal plechtig. Of er een treurmars klinkt.